ایرانیان در مدرسه صحابه (۱)

مقدمه:

آنگاه که پروردگار برای هدایت بشریت پیامبر خاتم را برگزید برای نصرت وی و رسالتش یارانی را نیز برای او اختیار کرد تا با جانفشانی کردن از رسالتش دفاع نموده و پس از وفاتش بار هدایت جامعه و رهنمون ساختن بشریت بسوی دین حق را بر عهده بگیرند.

پس از درگذشت پیامبر خاتم صلی الله علیه و سلم؛ مسلمانان بر آن شدند از جای جای سرزمین های اسلامی به خدمت شاگردانش درآمده و از دریای پهناور دانششان برای خود جرعه ای برگیرند.

یکی از این مناطق؛ بخش های فتح شده ی سرزمین پهناور فارس در زمان خلفای راشدین بود که عطش دانش اندوزی آنان را به حلقه ی درس یاران رسول الله صلی الله علیه و سلم کشاند.

در این مجال مختصر ان شاء الله به بررسی چکیده ای از زندگی آنها خواهیم پرداخت:

۱- سلیمان بن یسار (یکی از فقهای سبعه ی مدینه)

امام، فقیه ومفتی مدینه ابوایوب و در روایتی ابو عبدالرحمن و به نقلی دیگر ابو عبدالله المدنی غلام ام المؤمنین جویریه بنت حارث هلالی رضی الله عنها؛ و برادر عطاء بن یسار و عبدالملک و عبدالله ونیز گفته شده که وی غلام ام المؤمنین ام سلمه بوده است، ایشان در زمان خلافت عثمان رضی الله عنه دیده به جهان گشودند. امام ذهبی رحمه الله در سیر أعلام النبلاء می فرماید: پدرش یسار از اهل فارس بوده است.

سلیمان در محضر بسیاری از یاران پیامبر دانش آموخت واز آنها سخنان گهربار رسول خدا صلی الله علیه وسلم را شنید٬ که از جمله آنها می توان به: زیدبن ثابت، ابن عباس٬ ابو هریره٬ حسان بن ثابت٬ جابر بن عبدالله٬ رافع بن خدیخ، إبن عمر٬ عائشه٬ أم سلمه٬ میمونه٬ أبو رافع غلام پیامبر صلی الله علیه وسلم ٬ حمزه بن عمرو الأسلمی و مقداد بن عمرو رضی الله عنهم اجمعین اشاره کرد.

سلیمان جزو هفت فقیه برتر مدینه به شمار می آمد که دانش یاران رسول خدا صلی الله علیه و سلم را به نسل بعد منتقل کردند٬ و دانشمندان اسلامی متفق القولند که ایشان جزو دسته اول تابعین است.

وی دریایی از دانش بود تا جایی که حسن بن محمد بن حنفیه در مورد وی می فرماید: «سلیمان بن یسار در نزد ما داناتر از سعید بن مسیب به شمار می آید» و عبدالله بن یزید لیثی نقل می کند: شخصی به نزد سعید بن مسیب آمد تا سؤالی را از او بپرسد، سعید در جواب فرمود: «بسوی سلیمان بن یسار برو زیرا او داناترین کسی است که تا امروز زنده است» و همچنین امام مالک رحمه الله می فرمود: «سلیمان بن یسار داناترین انسانها پس از سعید بن مسیب به شمار می آید و در بسیاری از اوقات وی هم رأی سعید بود و کسی جرأت مخالفت با سعید (را به سبب هیبتش) نداشت».

از جمله خدمات سلیمان می توان به نظارت بر بازار مدینه اشاره نمود که این مسئولیت از طرف عمر بن عبدالعزیز استاندار مدینه در زمان خلافت ولید بن عبدالملک به وی واگذار شد.

سلیمان رحمه الله درسال ۱۰۷ هجری چشم از جهان فرو بست.

——————————————————————————–

فهرس مصادر ومراجع:

۱- سیرأعلام النبلاء، للذهبی
۲- عصر التابعین، لعبدالمنعم الهاشمی
۳- الطبقات،لإبن سعد
۴- وفیات الأعیان، ابن خلکان
۵- معجم البلدان، للحموی
۶- تهذیب الکمال،للمزی
۷- حلیه الأولیاء، لأصبهانی
۸- المنتظم،لإبن الجوزی
۹- البدایة والنهایة،لإبن کثیر
۱۰- صفه الصفوه، لابن الجوزی
۱۱- أحاسن الأخبار فی محاسن سبعه الأخیار
۱۲- صور من حیاه التابعین، عبدالرحمن رأفت پاشا
۱۳- تهذیب التهذیب، ابن حجر العسقلانی